02.06.2025
2 июни соли 2025 бо ташаббуси Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон дар якҷоягӣ бо Дафтари намояндагии Хазинаи кӯдакони СММ (ЮНИСЕФ) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон конференсияи ҷумҳуриявӣ таҳти унвони “10 – солагии қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи ҳифзи ҳуқуқҳои кӯдак”: дастовардҳо ва дурнамо” бахшида ба Рӯзи байналмилалии ҳифзи кӯдакон баргузор гардид.
Дар кори конференсия роҳбарият ва кормандони Вазорати маориф ва илм, намояндагони мақомоти давлатӣ, ташкилотҳои байналмилалӣ ва ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ иштирок намуданд.
Конференсия бо сухани ифтитоҳии муовини вазири маориф ва илм Равшан Каримзода оғоз ёфт. Номбурда зимни суханронии худ таъкид намуд, ки кӯдакон ояндаи давлату миллат ба ҳисоб рафта, ҳифзи ҳуқуқҳои онҳо яке аз арзишҳои олӣ ва устувори сиёсати иҷтимоии давлат маҳсуб меёбад.
Гуфта шуд, ки дар замони соҳибистиқлолӣ бо раҳнамоии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои таълиму тарбия, таҳсил, ҳифзи ҳуқуқ, фароғат ва солимии кӯдакон заминаҳои мусоиди рушд муҳайё гардидааст.
Муовини вазир ёдовар шуд, ки Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи ҳифзи ҳуқуқҳои кӯдак”, ки соли 2015 қабул гардида буд, ба сифати санади муҳимми ҳуқуқӣ барои таъмини рушди ҳамаҷонибаи кӯдакон хизмат карда истодааст.
Сипас, Артур ван Дизен, сардори Дафтари намояндагии Хазинаи кӯдакони СММ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон суханронӣ намуда, аз ҳамкории судманд бо мақомоти Тоҷикистон дар самти ҳимояи кӯдакон изҳори қаноатмандӣ намуд.
Дар идомаи конференсия муовини якуми вазири адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон – Ализода Нигина дар мавзӯи “Саҳми Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар татбиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи ҳифзи ҳуқуқи кӯдак”, Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак дар Ҷумҳурии Тоҷикистон – Бобоҷонзода Миҷгона Бобоҷон дар мавзӯи “Нақши мақомоти Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар такмили қонунгузории соҳаи ҳифзи ҳуқуқи кӯдак, директори Маркази ҷумҳуриявии муассисаҳои таҳсилоти иловагии Вазорати маориф ва илм – Давлатзода Муяссара дар мавзӯи “Нақши таҳсилоти иловагӣ дар рушди кӯдакону наврасон” ва сардори раёсати ҳифзи ҳуқуқи кӯдаки Вазорати маориф ва илм – Бобоҷон Ҷаҳонгир дар мавзӯи “10 соли татбиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи ҳифзи ҳуқуқи кӯдак” дастовардҳо ва мушкилот” баромад намуданд.
Таъкид гардид, ки ҳар кӯдак бояд дар муҳити орому амн, таҳти таваҷҷуҳ ва меҳру муҳаббати ҷомеа ба воя расида, барои онҳо шароити мусоиди зиндагӣ ва таълиму тарбия фароҳам оварда шавад.
Дар анҷоми чорабинӣ иштирокчиён изҳори итминон карданд, ки конференсияи мазкур дар баррасии масъалаҳои муҳимми таъмини ҳуқуқу озодиҳои кӯдакон саҳми муассир гузошта, дурнамои ҳамкориҳоро тавсеа мебахшад.
Маркази матбуоти
Вазорати маориф ва илми
Ҷумҳурии Тоҷикистон
Хабарҳои дигар
-
БАРРАСИИ МАСЪАЛАҲОИ МУҲИММИ СОҲАИ МАОРИФ ДАР ҶАЛАСАИ НАВБАТИИ СИТОД 3 июни соли 2025 дар Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷаласаи навбатии Ситоди корӣ оид ба таъмини муассисаҳои таҳсилоти умумӣ бо омӯзгорони касбӣ баргузор гардид. Дар кори ҷаласа муовини вазири маориф ва илм Равшан Каримзода, роҳбарону кормандони раёсату шуъбаҳои дастгоҳи марказии вазорат, намояндагони муассисаҳои тобеъ, сардорони раёсату шуъбаҳои маорифи шаҳру ноҳияҳо, инчунин директорони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ва томактабӣ аз шаҳрҳои Душанбе, Хуҷанд, Бохтар, Кӯлоб, Турсунзода, Ваҳдат, Рӯдакӣ ва Бобоҷон Ғафуров тариқи ҳузурӣ ва маҷозӣ иштирок намуданд. Ҷаласаро муовини вазир ифтитоҳ намуда, таъкид кард, ки масъалаи таъмини муассисаҳои таҳсилоти умумӣ бо омӯзгорони соҳибтахассус, таҳкими пояҳои моддию техникӣ ва татбиқи муқаррароти қонунгузории соҳавӣ аз самтҳои муҳимми фаъолияти Вазорати маориф ва илм маҳсуб меёбад. Сипас, масъалаи маблағгузории соҳаи маориф мавриди баррасӣ қарор гирифта, Сафарзода Иброҳим – сардори раёсати иқтисод ва банақшагирӣ дар соҳаи маориф ва илм, доир ба вазъи маблағгузории муассисаҳои таълимӣ дар соли 2025 маълумот дод. Дар идома сардори раёсати ҳифзи ҳуқуқи кӯдак Бобоҷон Ҷаҳонгир вобаста ба татбиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак» баромад намуда, зикр кард, ки таҳкими ҳамкории муассисаҳои таълимӣ бо падару модарон ва мақомоти маҳаллӣ ҷиҳати таълиму тарбияи муназзами кӯдак аҳамияти калон дорад. Ҳамзамон, дар ҷараёни ҷаласа ба роҳбарон ва омӯзгорони муассисаҳои таълимӣ муқаррароти қонунгузории амалкунанда хотиррасон карда шуда, таъкид гардид, ки тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи маориф» (моддаи 58, банди 9) ҷамъоварии ҳамагуна маблағ аз таълимгирандагон ва падару модари онҳо аз ҷониби омӯзгорон, мураббиён, парасторон ва дигар кормандони муассисаҳои таълимӣ қатъиян манъ аст. Ҳамчунин, тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак» (моддаи 20, банди 3), омӯзгор уҳдадор аст, ки аз қабули ҳар гуна маблағ, аз ҷумла, дар ҷашну маросим ва таҷлили зодрӯз, инчунин, аз гирифтани туҳфаҳои молию пулӣ худдорӣ намояд. Зикр гардид, ки риояи ин талаботи қонунгузорӣ омили муҳимми нигоҳдории муҳити солим, шаффоф ва ахлоқии муассисаҳои таълимӣ ба ҳисоб рафта, аз тамоми омӯзгорон даъват ба амал оварда шуд, ки ба ҷамъоварии маблағ дар муассиса ба ҳеҷ ваҷҳ роҳ надиҳанд. Дар сурати ба таври расмӣ ба Вазорати маориф ва илм ворид шудани арзу шикоят доир ба ҷамъоварии маблағ, ҳатман аз ҷониби вазорат нисбат ба шахсони содиркунандаи чунин амалҳо чораҳои интизомӣ андешида мешавад. Дар идомаи ҷаласа, масъалаҳои марбут ба фаъолияти муассисаҳои томактабӣ, аз ҷумла, таҳияи нақшаҳои таълимии солона, мутобиқсозии барномаҳои таълимии муассисаҳои хусусӣ бо талаботи давлатӣ ва ҳамоҳангии он бо Маркази ҷумҳуриявии рушди муассисаҳои томактабӣ мавриди таваҷҷуҳ қарор гирифтанд. Инчунин, раванди баргузории даври дуюми озмуни ҷумҳуриявии «Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст» мавриди муҳокима қарор гирифта, ҷиҳати фарогирии васеи хонандагон ва беҳтар ба роҳ мондани ташкили он дар шаҳру ноҳияҳо тавсияҳо пешниҳод гардиданд. Дар қисмати ҷамъбастии ҷаласа иштирокдорон доир ба масъалаҳои муҳокимашуда мубодилаи афкор намуда, пешниҳодҳои мушаххас ҷиҳати такмили фаъолияти минбаъдаи соҳа ироа намуданд. Маркази матбуотиВазорати маориф ва илмиҶумҳурии Тоҷикистон
1
03.06.2025 -
ҶАЛАСАИ ШУРОИ ДИРЕКТОРОНИ ШАРИКИИ ГЛОБАЛӢ ДАР СОҲАИ МАОРИФ (GPE) ДАР ПАРИЖ ОҒОЗ ГАРДИД Имрӯз, 3 июни соли 2025 дар шаҳри Парижи Фаронса ҷаласаи навбатии Шурои директорони Шарикии глобалӣ дар соҳаи маориф (GPE) оғоз гардид. Дар кори ҷаласа вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Раҳим Саидзода ҳамчун аъзои Шурои директорони GPE иштирок намуда истодааст. Дар рӯзи аввали ҷаласаи Шурои директорони Шарикии глобалӣ дар соҳаи маориф иштирокчиён дар қисмати ифтитоҳӣ бештар ба мавзуъҳои калидии рушди таҳсилоти фарогир ва устувор диққат доданд. Аз ҷумла, дар баромадҳои худ иштирокичён масъалаҳои арзёбии натиҷаҳои татбиқи модели нави фаъолият (GPE-2025), пешниҳоди роҳҳои содасозии равандҳои ҳамкорӣ, баррасии механизмҳои маблағгузории муосир ва самаранок, густариши дастрасии духтарон ба таҳсилот дар доираи татбиқи стратегияи баробарии гендерӣ, инчунин роҳҳои тақвияти ҳамкории кишварҳои шарик ва баланд бардоштани нақши онҳо дар қабули қарорҳо мавриди баррасӣ ва муҳокима қарор гирифтанд. Иштирокчиён ба зарурати ҳамоҳангии бештари стратегӣ ва тақвияти кӯшишҳои муштарак ҷиҳати ноил шудан ба ҳадафҳои рушди устувор дар соҳаи маориф таъкид карданд. Дар баробари дигар иштирокичён вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон дар қисмати ифтитоҳӣ ҳамчун аъзои Шурои директорон вобаста ба таваҷҷуҳи бештар зоҳир намудан ба соҳаи илму маориф дар замони муосир суханронӣ намуда, қайд дошт, ки соҳаи илму маориф асоси рушди иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии ҳар як давлатро ташкил медиҳад. Дар суханронии худ вазири маориф ва илм иброз дошт, ки Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон самтҳои афзалиятноки фаъолияти худро дар иртибот бо Стратегияи миллии рушди маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030 муайян карда, омода аст, ки ҳамкориҳои худро дар самти рақамикунонии соҳаи маориф, таҳия ва нашри китобҳои дарсӣ ва дигар ҷанбаҳои фаъолият бо Шарикии глобалӣ дар соҳаи маориф боз ҳам тақвият бахшад. Дар интиҳои суханронӣ, вазир ба ҳамкориҳои муваффақонаи байни Вазорати маориф ва илм ва Шарикии глобалӣ дар соҳаи маориф ишора намуда, изҳори умедворӣ кард, ки ин ҳамкорӣ дар оянда низ барои таҳкими низоми маорифи Тоҷикистон идома хоҳад ёфт. Ҷаласаи Шӯрои директорони Шарикии глобалӣ дар соҳаи маориф то 5 июн идома ёфта, барои баррасии масъалаҳои муҳимми соҳаи маориф ва таҳкими ҳамкориҳои байналмилалӣ заминаи мусоид фароҳам меорад. Маркази матбуотиВазорати маориф ва илмиҶумҳурии Тоҷикистон
2
03.06.2025 -
ПАДАРУ МОДАР ДАР ТАЪЛИМУ ТАРБИЯИ КӮДАК ЧӢ ҲУҚУҚ ВА УҲДАДОРӢ ДОРАНД? Падару модар дар таълиму тарбияи кӯдак ҳуқуқҳои зеринро доранд: ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии кӯдакро ҳимоя намоянд; муассисаҳои таълимиро интихоб намоянд; дар раванди таълиму тарбия, аз ҷумла назорати сатҳу сифати таълим ва донишомӯзии кӯдак дар муассисаҳои таълимӣ иштирок ва мусоидат намоянд, дар фаъолияти мақомоти худидоракунии муассисаи таълимӣ иштирок намоянд. Чунин омадааст дар моддаи 14-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак». Дар Рӯзи байналмилалии ҳифзи кӯдакон (1 июн) АМИТ «Ховар» тасмим гирифт аз ҳуқуқ ва уҳдадориҳои падару модар дар таълиму тарбияи кӯдак, ки аз Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак» бармеоянд, ёдрас гардад. Падару модар дар таълиму тарбияи кӯдак чӣ ҳуқуқ доранд? Дар моддаи 14-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак» ҳамчунин омадааст, ки падару модар дар таълиму тарбияи кӯдак ҳуқуқ доранд, ки аз операторон ва провайдерони хизмати алоқаи барқӣ дар бораи аз тарафи кӯдак истифода шудани хизмати алоқаи барқӣ маълумоти дахлдорро ба таври ройгон гиранд; ҷиҳати беҳтар намудани сифати таълиму тарбияи кӯдак ба муассисаи таълимӣ муроҷиат кунанд; азхудкунии барномаҳои таълимиро назорат намоянд; ба фаъолияти муассисаи таълимие, ки кӯдак дар он таҳсил мекунад, мусоидат намоянд ва ба раванди таълиму тарбия, мазмуни таҳсилот, давомот ва сатҳу сифати донишомӯзии кӯдак шинос шаванд. «Бо шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҷиҳати таълиму тарбияи кӯдак тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон шартнома банданд; нисбат ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҳангоми аз ҷониби онҳо монеа эҷод кардан ба таълиму тарбияи кӯдак ба мақомоти дахлдор муроҷиат намоянд; аз имтиёзҳои пешбинишуда тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода намоянд ва дигар ҳуқуқҳоеро, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, амалӣ намоянд»,- омадааст дар ин моддаи қонун. Уҳдадориҳои падару модар дар таълими кӯдак кадомҳоянд? Дар моддаи 15-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак» дар бораи уҳдадориҳои падару модар дар таълими кӯдак омадааст, ки падару модар дар таълими кӯдак уҳдадориҳои зеринро доранд: таълим гирифтани кӯдакро таъмин намоянд; барои гирифтани таълиму тарбияи томактабии кӯдак тадбирҳо андешанд; ба гирифтани таҳсилоти миёнаи умумии кӯдак монеъ нашаванд; кӯдакро бо воситаҳои зарурии таълимӣ таъмин карда, барои таълими ӯ шароит муҳайё намоянд ва риояи пӯшидани либосҳои дахлдори муассисаи таълимиро аз ҷониби кӯдак дар ҳамаи зинаҳои таҳсилот таъмин ва назорат карда, ба шакли зоҳирӣ ва санитарию беҳдоштии ӯ диққат дода, бидуни зарурати тиббӣ ҷиҳати пешгирии тағйири сунъии намуди зоҳирӣ, аз ҷумла холкӯбӣ, чораандешӣ намоянд. «Ба кӯдаки дорои имконияти маҳдуди ҷисмонӣ ва руҳӣ барои таҳсил кардан ва касбу ҳунар омӯхтан шароит муҳайё намоянд; донишомӯзӣ ва иштироки кӯдакро дар раванди таълим назорат карда, бо маъмурияти муассисаи таълимӣ, омӯзгорон ва кормандони дигари соҳаи маориф оид ба таълими кӯдак мунтазам ҳамкорӣ намоянд; ба омӯзиши забони давлатӣ, инчунин забонҳои хориҷӣ мусоидат намоянд; дар ҷаласаҳои падару модар ва чорабиниҳои дигари муассисаи таълимӣ фаъолона иштирок намоянд; талаботи дахлдори қоидаву тартибот ва санадҳои дохилии муассисаи таълимиро, ки кӯдак дар он таълим мегирад, риоя намоянд»,- омадааст дар ин моддаи қонун. Ҳамчунин тибқи моддаи 15-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак» падару модар уҳдадоранд, ки дар ҷашну маросим ва таҷлили зодрӯзи кормандони муассисаҳои таълимӣ пешниҳоди туҳфаҳои молию пулиро аз ҷониби кӯдак манъ намоянд; ҳама гуна пардохти маблағро аз ҷониби кӯдак ба кормандони муассисаҳои таълимӣ иҷозат надиҳанд; гирифтани таълими ғайриқонунӣ, аз ҷумла таълими ғайриқонунии диниро аз ҷониби кӯдак роҳ надиҳанд; таълими динии кӯдакро дар хориҷи кишвар бе розигии хаттии мақоми ваколатдори давлатӣ иҷозат надиҳанд ва уҳдадориҳои дигареро, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба таълими кӯдак муқаррар намудааст, иҷро намоянд. Дар тарбияи кӯдак падару модар чӣ уҳдадориҳо доранд? Дар моддаи 16-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак» омадааст, ки падару модар дар тарбияи кӯдак уҳдадориҳои зеринро доранд: ба кӯдак тибқи арзишҳои миллӣ номи нек гузоранд; пас аз таваллуд кӯдакро аз қайди давлатии сабти асноди ҳолати шаҳрвандӣ гузаронанд; барои ҳифзи саломатӣ, ташаккули ҷисмонӣ, маънавӣ ва ахлоқии кӯдак шароит муҳайё намоянд; кӯдакро ба зиндагии мустақилона омода намоянд; кӯдакро дар руҳияи эҳтиром ба Ватан, волоияти қонун, арзишҳои миллӣ ва умумибашарӣ, эҳтиром ба шахсияти худ ва атрофиён, оила, урфу одат, анъанаҳо, фарҳанги миллӣ ва халқҳои дигар, инчунин бартарии манфиатҳои миллӣ тарбия намоянд; «Оид ба рушди маърифати ахлоқӣ, эстетикӣ, санитарӣ ва экологии кӯдак чораандешӣ карда, асосҳои гигиенаи шахсӣ, фарҳанги шаҳрнишинӣ ва муоширатро ба ӯ омӯзонанд; кӯдакро дар руҳияи сарфаю сариштакорӣ ва муносибати эҳтиёткорона нисбат ба молу мулк ва арзишҳои дигар тарбия намоянд; дар раванди тарбия нисбат ба кӯдак зӯроварӣ, аз ҷумла ҷазои ҷисмониро истифода набаранд; шаъну шарафи кӯдакро эҳтиром намоянд ва ба муносибати бераҳмона, ғайриинсонӣ ва пастзананда нисбат ба ӯ роҳ надиҳанд; новобаста ба ҷинс, синну сол, қобилияти зеҳнӣ, ҷисмонӣ ва руҳии кӯдакон, нисбат ба онҳо муносибати баробар дошта бошанд»,-омадааст дар идомаи ин моддаи қонун. Ҳамчунин дар моддаи мазкур таъкид гардидааст, ки дар сурати хабардор шудан аз ҳолати кӯдаке, ки дар тарбияи дигар шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ қарор дорад, бо онҳо ҳамкорӣ намоянд; ба марказҳои дилхушӣ рафтани кӯдакро манъ намоянд; гаштугузори кӯдаки то шашсоларо бе ҳамроҳии шахси аз чордаҳсола боло дар кӯча ва дигар ҷойҳои ҷамъиятӣ иҷозат надиҳанд; аз соати 18:00 то соати 08:00 ба марказҳои пешниҳоди бозиҳои компютерӣ рафтани кӯдаки худро иҷозат надиҳанд; бе ҳамроҳии шахси болиғ гаштугузор кардани кӯдаки то шонздаҳсоларо дар ҷойҳои хатарнок манъ намоянд. Ҳамчунин падару модарон уҳдадоранд, ки кирдорҳои зиддиҷамъиятӣ, муомилаи дағалона бо атрофиён, халалдор намудани оромии ҷомеа, истифодаи суханҳои қабеҳ, рафтори дағалона дар кӯча, хиёбон, майдон, ҷойҳои фароғатӣ, дохили нақлиёт, хобгоҳ, манзили истиқоматӣ, дигар ҷойҳои ҷамъиятӣ ва муносибати харобкоронаи кӯдакро ба муҳити зист пешгирӣ намоянд; ба кӯдак ба муассисаи таълимӣ овардани маҳсулоти тамоку, машруботи спиртӣ, воситаҳои нашъадор, моддаҳои психотропӣ, сахттаъсир ва мадҳушкунандаи дигар, асбобу ашёи манъшуда ва халандаву бурандаро, ба истиснои асбобу ашёи таълимӣ, манъ намоянд, инчунин ба гирифта гаштани онҳо роҳ надиҳанд. «Фарҳанги истифодаи телефони мобилиро омӯзонанд ва ҷиҳати дар вақти дарс истифода набурдани он чораандешӣ намоянд; ба кӯдак тамошои филмҳои дорои хусусияти террористӣ, экстремистӣ, тундгароӣ, ҷудоихоҳӣ, порнографӣ, ваҳшатангезӣ, зӯроварӣ ва аксу наворҳои дигари манъшударо иҷозат надиҳанд; аз тарафи кӯдак мақсаднок истифода шудани интернетро назорат намоянд; ба кӯдак мутолиа ва паҳн кардани сабту наворҳои электронӣ (аз ҷумла тавассути телефонҳои мобилӣ), китобҳо, варақаҳо, рӯзномаҳо, маҷаллаҳо ва дигар маводи чопии дорои хусусияти террористӣ, экстремистӣ, тундгароӣ, ҷудоихоҳӣ, порнографӣ ва зӯровариро манъ намоянд»,-омадааст дар моддаи 16-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак». Тибқи моддаи 16-и ин қонун, волидайн уҳдадоранд, ки иштироки кӯдакро дар фаъолияти иттиҳодияҳои динӣ, ба истиснои кӯдаконе, ки ба таври расмӣ дар муассисаҳои таълимии динӣ ба таълим фаро гирифта шудаанд, иҷозат надиҳанд; ба кӯдак истеъмоли машруботи спиртӣ, воситаҳои нашъадор, маҳсулоти тамоку, моддаҳои психотропӣ ё моддаҳои мадҳушкунандаи дигарро манъ намоянд; иштироки кӯдакро дар чорабиниҳои барои ӯ тавсиянашуда иҷозат надиҳанд; ба кӯдак барои идора кардани воситаҳои нақлиёт бе шаҳодатномаи ронандагӣ, инчунин барои омадан ба муассисаи таълимӣ бо воситаҳои нақлиёти механикӣ иҷозат надиҳанд; ба кӯдак ҷиҳати интихоби касбу кор мусоидат кунанд; ба оворагардӣ ва рафторҳои зиддиахлоқии дигари кӯдак роҳ надиҳанд ва кӯдакро ба кори ғайриқонунӣ ҷалб насозанд; Ҳамчунин таъкид гардидааст, ки падару модар уҳдадоранд, ки ба зишту касиф ва хароб намудани биною иншоот, шикастани панҷараҳо, санги болои қабрҳо, ҳайкалҳо, нимпайкараҳо ва ороишоти дар оромгоҳҳо ва ҷойҳои таърихию фарҳангӣ насбшуда ва расондани зарари дигар ба онҳо аз тарафи кӯдак роҳ надиҳанд; дастрасии кӯдакро ба маводи сӯзандаю тарканда ва силоҳ иҷозат надиҳанд; истифодаи ҷавоҳирот, зару зевар, дигар ашёи қиматбаҳо (ба истиснои як ҷуфт гӯшвораи андозааш хурд барои духтарон)-ро аз тарафи кӯдак дар муассисаҳои таълимӣ манъ намоянд ва уҳдадориҳои дигарро, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба тарбияи кӯдак муқаррар намудааст, иҷро намоянд.
40
02.06.2025
